ریحانه الرسول

 حضرت علی (ع) روزی پس از بازگشت از صفین در پشت کوفه خطاب به قبرستانی که در آن جا واقع بود، فرمودند:

ای کسانی که در دیار وحشتناک ساکنید و در مکان های بی آب و گیاه و خالی از اشخاص (بسر می برید) و ای اهل قبرهای تاریک، و ای ساکنان خاک، و ای اهل غربت و دوران از وطن، ای کسانی که تنهایید و ای کسانی که ترسانید، شما کسانی هستید که قبل از ما رفتید (شما پیشروانید) و ما پیروانتان هستیم که به شما ملحق خواهیم شد؛ اما (اگر از خانه هایتان سوال کنید به شما بگوییم که) خانه هایتان را (دیگران) ساکن شدند، زنانتان (نیز) به ازدواج در آمدند و اموال شما تقسیم شد؛ این خبری بود که نزد ما بود، شما چه خبر دارید؟ آنگاه حضرت توجهی به اصحاب نمود و فرمودند: آگاه باشید اگر آن ها در سخن گفتن مأذون بودند، هر آینه به شما خبر می دادند که بهترین توشه (آخرت) تقواست.

? نهج البلاغه، حکمت 130، ص 492

??? احتمال دارد به جهت فضایل و اهمیت ویژه این ذکر در بین ذکرهای الهی باشد. چرا که نماز مهم‏ترین عبادت است و در آن باید اعمال و سوره ها و اذکارِ مهم گنجانده شود. ما در اینجا به گوشه‌ای از فضائل این ذکر اشاره می‌کنیم: ? 1.تسبیحات اربعه باز دارندۀ از انواع حوادث ناگوار امام صادق (ع) فرمود: رسول خدا(ص) روزى به ياران خود فرمودند:"آيا اگر لباس‏ها و ظرف‏هايتان را جمع كرده و آنها را روى هم بگذاريد به آسمان خواهد رسيد؟” گفتند: خیر یا رسول الله! حضرت فرمودند: “نمى‏خواهيد چيزى به شما بگويم كه ريشه‏اش در زمين و شاخه‏اش در آسمان باشد؟” عرض كردند: بله یا رسول الله! حضرت فرمودند: “هر كدام از شما بعد از نماز واجبش مى‏تواند سى بار بگويد: ” سُبْحَانَ‏ اللَّهِ‏ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ‏ وَ لَا إِلَهَ‏ إِلَّا اللَّهُ‏ وَ اللَّهُ‏ أَكْبَرُ “؛ زيرا ريشۀ اين ذكرها در زمين و شاخه‏اش در آسمان‏ است. اين ذكرها مانع زير آوار ماندن، سوختن‏، غرق شدن، افتادن در چاه، طمعۀ درندگان شدن، مرگ بد و حادثه ناگوارى كه در آن روز از آسمان فرود مى‏آيد، می‌شود". ? 2.تسبیحات اربعه موجب استجابت دعا حارث ‏بن ‏مغیره می‏گوید از امام صادق(ع)شنیدم که فرمودند: “هرکس بعد از هر نماز واجب، چهل بار ” سُبْحَانَ‏ اللَّهِ‏ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ‏ وَ لَا إِلَهَ‏ إِلَّا اللَّهُ‏ وَ اللَّهُ‏ أَكْبَرُ ” بگوید و پس از آن از خداوند درخواست کند، حاجتش برآورده می‏شود".

️ این هشت گروه فقط خود را سرزنش کنند؟!  عَنِ النَّبِيِّ (ص) أَنَّهُ قَالَ فِي وَصِيَّتِهِ لَهُ يَا عَلِيُّ! ثَمَانِيَةٌ إِنْ أُهِينُوا فَلَا يَلُومُوا إِلَّا أَنْفُسَهُمْ الذَّاهِبُ إِلَى مَائِدَةٍ لَمْ يُدْعَ إِلَيْهَا وَ الْمُتَأَمِّرُ عَلَى رَبِّ الْبَيْتِ وَ طَالِبُ الْخَيْرِ مِنْ أَعْدَائِهِ وَ طَالِبُ الْفَضْلِ مِنَ اللِّئَامِ وَ الدَّاخِلُ بَيْنَ اثْنَيْنِ فِي سِرٍّ لَهُمْ لَمْ يُدْخِلَاهُ فِيهِ وَ الْمُسْتَخِفُّ بِالسُّلْطَانِ وَ الْجَالِسُ فِي مَجْلِسٍ لَيْسَ لَهُ بِأَهْلٍ وَ الْمُقْبِلُ بِالْحَدِيثِ عَلَى مَنْ لَا يَسْمَعُ مِنْهُ. ?پيامبر (ص) در وصيتى به حضرت علی (ع) فرمود:  يا على! هشت نفر هستند كه اگر مورد اهانت واقع شوند، كسى را جز خود سرزنش نكنند: ▫️كسى كه ناخوانده به مهمانى برود؛ ▫️به صاحبخانه فرمان دهد؛ ▫️از دشمنانش طلب خير كند؛ ▫️از افراد لئيم بخشش بخواهد؛ ▫️به سرّى كه ميان دو نفر است، وارد شود در حالى كه آنها او را وارد نكرده ‏اند؛ ▫️سلطان را سبك بشمارد؛ ▫️در مجلسى بنشيند كه اهل آن نيست؛ ▫️سخنی بگوید که از او نمی شنوند. ?الخصال، ج‏2، ص: 410.

از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است: «کان عمّنا‌العباس نافذ‌البصیرة، صلب‌الایمان، جاهد مع أبی‌عبدالله، و ابلی بلاء حسنا، و مضی شهیدا»؛ ابصار‌العین/ص30

عموی گرانقدرم، عباس، انسانی هوشمند و ژرف‌نگر و آراسته به ایمانی آگاهانه و استوار و عمیق بود؛ به همراه حسین(علیه السلام) دلیرانه مبارزه کرد و در آزمون سخت زندگی- با به جان خریدن رنج‌ها و گرفتاری‌های بسیار در راه خدا- سرفراز و سربلند سر بر آورد و پس از جهادی سترگ و شجاعانه، جان خود را در راه خدا هدیه کرد.

حضرت عباس(علیه السلام) بصیرت نافذی داشتند؛ «بصیرت» عنصر بسیار مهمی در پیشبرد اهداف متعالی جامعه مسلمین است، هزینه سنگینی که امت اسلامی پرداخت و واقعه سال 61 هجری به وجود آمد و امت اسلام از نعمت عظمای ولایت حضرت حسین‌بن علی(علیه السلام)و از نعمت برکت حضرت عباس‌بن علی(علیه السلام)محروم شد، اگر بصیرت وجود داشت، شاید این‌گونه نمی‌شد، هنوز زمان زیادی از رحلت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نگذشته بود که جامعه اسلامی دچار انحراف و انحطاط گردید و در سایه این انحطاط دست به بزرگ‌ترین جنایت تاریخ زدند. همه این مسایل در نبود بصیرت تحقق یافت، کما این‌که رهبر معظم انقلاب هم به این نکته مکرر اشاره داشته‌اند که اگر بصیرت نباشد، هرچند علم هم فراوان باشد، انسان دچار اشتباه و خطا می‌شود، چراکه شناخت حق از باطل بسیار مشکل است.

پيامبر گرامي (ص) فرمود: كسي كه ناتوان و معلولي را در كارهايش ياري دهد، خداوند او را ياري كند و در روز قيامت بر او فرشتگاني مي‌گمارد كه او را از خطرات منازل آخرت محافظت مي‌نمايند و او را سالم به بهشت مي‌رسانند. كسي كه فرد ناتواني را در فهم مطلبي ياري دهد و دلائل آئين او را بر ضد دشمنان تعليم دهد خداوند او را در سكرات مرگ بر اداي شهادتين ياري مي‌نمايد، و رفتن او از اين دنيا و بازگشت وي به سوي خدا را با بزرگترين اعمال همراه مي‌سازد و به او بشارت خوشنودي خداوند داده مي‌شود.

بحارالانوار، 75/21