ریحانه الرسول

مراسم باشکوه تشییع پیکر سردار سپهبد شهید قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس و سایر شهدای ۱۳ دی‌ماه با حضور میلیونی مردم و اقامه نماز بر پیکر این شهدای سرافراز به امامت رهبر معظم انقلاب برگزار شد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این نماز، عباراتی را به کار بردند که به همین شهدا اختصاص داشت. عبارات خاص ولی امر مسلمین در اقامه نماز بر پیکر شهدای سرافراز اسلام به شرح زیر است:

اللهم ان هولاء المسجون قدامنا عبادک و ابن عبادک
(خدایا این افراد در کفن پیچیده شده مقابل ما، بندگان تو و فرزندان بندگانت هستند)
وابن إمائک، نزلوا بک، وانت خیر منزولٍ به
(فرزند کنیز توست، نزد تو آمده‌اند و تو بهترین کسی هستی که نزدش می‌روند)
اللهم انهم محتاجون الی رحمتک وانت غنی عن تعذیب عبادک
(خدایا آنها محتاج رحمت تو هستند و تو از عذاب بندگانت بی‌نیازی)
اللهم ان کانوا محسنین فزد فی احسانهم وان کانوا مسیئین فتجاوز عنهم
(خدایا اگر نیکوکار بودند، به احسان‌شان بیفزا واگر گناهکار بودند، از آنان درگذر)
اللهم انّا لا نعلمُ منهم الا خیرا (سه بار تکرار) وانت أعلم بهم منّا
(پروردگارا، ما جز نیکی از آنان سراغ نداریم و تو از ما به آنان داناتری)

?برخی گمان کرده اند که فلسفه و حكمت نماز آيات، تنها ترسيدن و وحشت از برخي پديده ها است در حالی که این گونه نيست و براي پديده هايي مانند كسوف و خسوف نماز آيات واجب شده است، در عين حال كه مردم به طور معمول از آن ها وحشت و ترسي ندارند يا حتي نماز هنگام زلزله مانند بادهاي سياه، مقيد به ترس نيست.

♦️بنابراين، حكمت نماز آيات هر چند در برخي موارد شايد ترس مردم باشد كه به واسطه نماز آيات به آرامش و امنيت خاطر برسند :«الا بذكر الله تطمئن القلوب» (1). اما این دستور حكمت هاي ديگري نيز می تواند داشته باشد .

1⃣ یاد خداوند متعال 

از مجموعه رواياتي كه درباره نماز آيات آمده ، برداشت مي شود كه بروز اين پديده ها كه معمولا غير عادي و خارج از روند زندگي، انسان ها است، موقعيتي مناسب براي رو آوردن به خداوند و به ياد آوردن علت واقعي همه چيزها است. در اين لحظه ها شايسته و لازم است كه ايمان قلبي خود را در قالب عمل ريخته و با خواندن يكي از بهترين ذكرهاي خداي متعال؛ يعني نماز و نهادن پيشاني به آستان قدس پروردگار جهان، عقيده و اعتراف باطني خود را ابراز نماييم.

2⃣ نشانه خدا 

?پيامبر اكرم(ص) مي فرمايند:

«خورشيد و ماه به خاطر مرگ يا زندگي كسي كسوف و خسوف نمي شوند. اين دو از نشانه هاي خداوند متعال مي باشند. هنگامي كه خسوف و كسوف را مشاهده كرديد، براي نماز خواندن به مساجد برويد» (2).

3⃣ زیادی گناهان و توبه و بازگشت 

?و نيز در بعضي از روايات اسلامي اشاره شده كه علت واجب بودن نماز آيات اين است كه گاهي خداوند به جهت پاره‏اي از گناهان كه از بندگان سر مي‏زند، آن ها را مستحق عذاب مي‏بيند، ولي باز از باب رحمت واسعه و لطفي كه به بندگان دارد ،براي اينكه به آن ها فرصت ديگري بدهد به وسيله آشكار كردن علايم كه به آن آيات مي‏گويند; يعني،گرفتن ماه و خورشيد يا بروز زلزله و رعد و برق و وزيدن بادهاي سرخ و سياه زنگ خطر مي‏نوازد تا انسان‏ها را هشداري دهد، بلكه به درگاه او روي آورند . از كردار خود توبه نمايند . با خواندن اين دو ركعت نماز و تضرع و زاري موجب رفع عذاب شوند.

4⃣ دور کردن بلای بزرگتر 

?از امام رضا(ع) روايت شده كه علت كسوف و خواندن نماز آيات اين است كه چون معلوم نيست اين آيه نشانه عذاب يا رحمت است ،رسول خدا(ص) به امتش دستور توجه به درگاه خدا داده تا شر عذاب را به وسيله آن از خودشان دور كنند همان گونه كه قوم حضرت يونس وقتي آثار و نشانه‏هاي عذاب را ديدند ، با تضرع و زاري و بازگشت به درگاه خدا عذاب حتمي را از خود دفع كردند.(3)

5⃣ دور کردن مردم از خرافات 

?افزون بر آن، نماز آيات مانعي براي پناه بردن برخي مردم به امور خرافي است. اسلام، با واجب كردن نماز آيات، به هنگام اين پديده ها مردم را از توجه به اوهام و خرافات بازداشته ، افكار آنان را به نقطه اي كه سرچشمه تمام حوادث گيتي است ،متوجه ساخته است، همچنان كه حضرت ابراهيم از افول ماه و خورشيد، توحيد را نتيجه گرفت و فرمود: «اني وجهت وجهي للذي فطر السموات والارض حنيفا و ما ان من المشركين» (4).

6⃣ قدرت و مالکیت خداوند 

?شايد نام گذاري نماز آيات (نماز نشانه ها) به همين دليل باشد كه انسان با اين نماز اين پديده ها را نشانه اي از قدرت، عظمت و مالكيت خداوند براي همه چيز بداند.

چند سالى است که در شب اول ماه ربیع الاول حرکتى در بعضى مساجد باب شده است ،بدین ترتیب که از حدود نیمه شب تا اذان صبح افرادى با در دست داشتن شمع، پشت درب مساجد مراجعه کرده و درب هفت مسجد را می کوبند و با این کار پایان دو ماه عزاداری و آغاز ماه شادمانی حضرت زهرا را اعلام می کنند و به این وسیله می خواهند از دستان حضرت زهرا عیدی دریافت کنند !!!

? اما نظر بزرگان دین، در مورد این خرافات چیست؟

? آیت الله خامنه ای: عمل فوق مستند روایی ندارد و شیوه قابل تأیید نیست. آقایان علماء  و مومنین ، با موعظه و نصیحت، از رواج چنین رفتارهایی که چه بسا ممکن است منتهی به وهن مذهب گردد، جلوگیری نمایند.

​برخی از مردم فکر می کنند روزه دار اگر بخواهد پیش از ظهر به مسافرت برود می تواند از ابتدای سفر، روزه خود را افطار کند. در حالی که طبق نظر همه مراجع، روزه دار باید صبر کند تا به حد ترخص برسد، یعنی به جایی برسد که دیوارهای شهر را نبیند و صدای اذان شهر و روستای خود را نشنود، آنگاه می تواند چیزی بخورد و اگر چنانچه پیش از رسیدن به حد ترخّص، روزه اش را باطل کند، قضای آن را باید بگیرد و بنا بر احتیاط کفاره نیز بر او واجب می شود. تحریر الوسیله ج1 ص990 م1721

نحس بودن عدد سیزده

برخی از افراد باور به نحس بودن عدد سیزده و بیرون رفتن از منزل در این روز دارند.
در حالی که از نظر دین مقدس اسلام، هیچ روزی و هیچ عددی نحس نیست، مگر این‌که در آن روز گناه و معصیتی اتفاق افتاده باشد.

همه مراجع: سیزده بدر ریشه شرعی ندارد و از خرافات است ولی تفریح سالم و خالی از گناه بدون اعتقاد به نحس بودن سیزده، اشکالی ندارد.

استفتا از دفتر مراجع تقلید