ریحانه الرسول

به برکت تلویزیون و اینترنت و اپلیکیشن‌ها

میانگین صحبت اعضای خانواده‌های ایرانی در روز به ۱۵ دقیقه رسید!

وقتی سعدی شیرازی حدود ۸ قرن پیش بیت معروف « هرگز حدیث حاضر و غایب شنیده ای/ من در میان جمع و دلم جای دیگر است» را می سرود، شاید اصلا فکرش را هم نمی کرد که روزی این ماجرا به جای رابطه عاشقانه، سر از زندگی خانوادگی آدمها هم دربیاورد و کار به جایی برسد که غیر از «دل»، «سر» ها هم جای دیگر باشد.  اما حالا کافی ست موقع مهمانی یا جمعی خانوادگی، نگاهی به حاضران در مجلس بیندازید. نگاه های غرق شده در تلفن های همراه گاهی آن قدر طولانی و زیاد است که شک می کنید حاضران در مجلس با هم نسبتی داشته باشند و برای گفتگو و خوش و بش دور هم جمع شده باشند.

چند روز قبل دکتر سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران اعلام کرد که طبق پژوهش‌های انجام شده، میانگین صحبت اعضای خانواده‌های ایرانی با یکدیگر در مدت شبانه روز به ۱۵ دقیقه رسیده‌است. اتفاقی که موسوی چلک آن را ناشی از عدم علاقه افراد به ارتباط با یکدیگر و موجب کم شدن محبت درون خانواده‌ها دانسته است.

کم حرف‌ شدن زن و شوهر‌ها پدیده‌ای ست که چون آمار دقیق و روشنی از آن در دسترس نیست. خیلی جدی گرفته نمی‌شود. اما بسیاری از فعالان و صاحب‌نظران حوزه اجتماعی این موضوع را یک تهدید برای کشور می‌دانند که باید حتی بیشتر از مسائل اقتصادی به آن توجه کرد.

در چند سال اخیر سر و کله شبکه های اجتماعی و نرم افزارها و اپلیکشن های ارتباطی پیدا شد که برای کاربران خود امکان ارتباط بیشتر و آسان تر را فراهم و دایره دوستان و آشنایان شان را بزرگتر کرده است. حالا نرم افزارهای ارتباطی جزء جدا نشدنی تلفن های همراه هستند و حتی بدون آنها زندگی و برقراری ارتباط به شیوه قبل برای کاربران بسیار مشکل است. این در حالی است که میانگین صحبت در خانواده های ایرانی در چند سال اخیر به شدت کاهش یافته و بسیاری از کارشناسان این موضوع را یک زنگ خطر بزرگ اجتماعی و حتی نوعی طلاق عاطفی در خانواده ها بیان می کنند.

برای اثبات جدی بودن این پدیده کافی است سری به آمار مرتبط در این باره طی سال های گذشته بیندازیم. در سال ۸۴ خبرگزاری فارس در گزارشی اعلام کرد که میانگین صحبت اعضای خانواده با یکدیگر، نیم‌ساعت در روز بوده است. این در حالی‌ست که در تیرماه و بهمن ماه ۹۲ حجت الاسلام «سید علیرضا تراشیون» استاد حوزه و دانشگاه در دو دوره مختلف، برگزار شد بیان کرد که:«میانگین ارتباط کلامی زوج‌های جوان ۱۷ دقیقه در شبانه‌روز است و این یک زنگ خطر بزرگ برای خانواده‌هاست.»

این یعنی میزان مکالمه افراد یک خانواده با یکدیگر در طی ۹ سال گذشته، نصف شده است.

رئیس انجمن مددکاری ایران در گفتگوی خود با خبرگزاری ها، در توضیح پدیده کم صحبتی اعضای خانواده با یکدیگر به شکل‌گیری پدیده «کودکان کلید‌دار» اشاره کرده و گفته: «اکنون در بسیاری از خانواده‌ها زن و شوهر شاغل هستند و فرزندانشان در خانه تنها می‌مانند. نمی‌توان فهمید که بچه‌ها در خانه چه می‌کنند. از سوی دیگر ارتباط میان اعضای خانواده ضعیف شده است. اکنون فقر محبت در ایران بسیار جدی است. ما کجا می‌توانیم محبت خوب و سالم را تجربه کنیم؟ سفره‌های ما سه ضلعی شده و یک ضلع آن تلویزیون است. اگر ارتباط میان نسلی دچار شکاف شود دیگر سنگ روی سنگ بند نخواهد شد.» نکته جالب این است که خانواده‌ها در این ۱۵ دقیقه به جای اینکه در مورد خودشان صحبت کنند ترجیح می‌دهند در مورد مشکلات و مسائل اقتصادی و یا حتی دیگران حرف بزنند.رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران خواستار راه‌اندازی یک مرکز آمار و رصد در حوزه اجتماعی شد تا موارد مربوط به خانواده‌ها دقیق‌تر و موشکافانه‌تر مورد بررسی قرار بگیرد.

کم حرف‌تر شدن خانواده‌ها یک زنگ خطر است که می‌تواند در ادامه آن موجب جدایی و از هم پاشیدگی بنیان یک خانواده شود. دکتر ناصر قاسم زاده دبیر انجمن حمایت از سلامت و بهداشت و روان جامعه، راهکارهای روبروشدن با این مشکلات را این طور شرح داده است: «یکی از راهکارها مربوط به خود خانواده هاست که در هفته ساعاتی را به عنوان جلسات خانوادگی داشته باشند تا بتوانند مسائل و مشکلاتشان را مطرح کنند. وقتی پدر و مادرها در حضور فرزندانشان با هم صحبت کنند آنها عشق و دوست داشتن و وفاداری به همسر را یاد می گیرند و این امر باعث می شود که فرزندان بدانند پدر و مادرشان همدیگررا دوست دارند.» به گفته قاسم زاده، چگونه گفتن و چگونه شنیدن همسران با یکدیگر نیز از راهکارهای مقابله با این مشکل است: « غر زدن های مداوم و آوردن مشکلات بیرون از خانه به داخل خانه از جمله عوامل دوری از همسران از یکدیگر می شود . حال آن که زوجین باید هنر صبور و با عاطفه  بودن را بیاموزند تا در زندگی دوری و طلاق عاطفی رخ ندهد. همچنین صله رحم در خانواده باعث می‌شود فرزاندان عشق و محبت را یاد بگیرند و بعد‌ها خودشان نیز یک خانواده سالم تشکیل دهند.»

به نظر می رسد حالا دیگر وقت آن شده که به اپلیکیشن ها، تلفن های همراه هوشمند و تلویزیون، جور دیگری نگاه کرد. جوری که دوباره بحث قدیمی فناوری های نوین و فرهنگ استفاده از آنها را داغ می کند.

امام خامنه ای(مدظله العالی) همانطور که همه ی ما میدانیم در همه ی سفرها و دیدارهایشان تعدادی محافظ به همراه دارند که وظیفه ی حفظ جان آقا و کنترل دیدار کنندگان بر عهده ی آن هاست، مدتی است این شبهه ایجاد شده است که این محافظان چه ضرورتی دارند،آیا داشتن محافظ خلاف سیره پیامبر و معصومین نیست؟مگر امام علی(ع) که در محراب به شهادت رسید محافظ داشتند؟

در پاسخ به این سوال اولاً باید توجه داشت که نوع سلاح‌های جنگی امروز و دیروز با یکدیگر متفاوت است، اگر در گذشته عموم جنگ‌ها رو در رو و تن به تن بوده و افراد شجاعی مانند امام علی(ع) به راحتی می‌توانستند در مقابل حمله دشمن از خود دفاع کنند، اما اکنون یک فرد از فاصله‌های بسیار دور می‌تواند افراد بسیاری را ترور کند و به همین دلیل مبارزه با این نوع از دشمنان، مقدمات و تکنیک‌های خاص به خود را می‌طلبد که با آنچه که در گذشته وجود داشت کاملاً متفاوت است.

دوماً پیامبر و ائمه نیز در مواردی که خطرجدی جانشان را تهدید می کرد محافظ داشتند و اکنون با پیشرفت سلاح های کشتار جمعی و ترور هر لحظه برای شخصی مانند رهبر جمهوری اسلامی ایران لحظه ی خطر جدی است.

و اما دو مورد استفاده از محافظ در سیره معصومین (ع):

پیامبر هم محافظ داشتند

«گروهى از منافقان نیت سوء قصد به پیامبر(ص) داشته و تصمیم گرفتند تا آن‌حضرت را از بالاى گردنه کوهی صعب العبور به درّه پرت کنند. چون حضرتشان به مکان مورد نظر رسید، این توطئه با وحی الهی به اطلاع پیامبر(ص) رسید. از این‌رو ایشان به همراهان فرمود: از پایین گردنه عبور کنید که هم آسان‏تر و هم گشاده‏تر است، اما خود پیامبر(ص) به دلایلی به همراه دو نگهبان از راه گردنه عبور فرموده و به عمار بن یاسر دستور داد زمام شتر را در دست گیرد و جلو حرکت کند و به حذیفة بن یمان دستور فرمود مراقب پشت سر باشد. در فراز گردنه بود که صداى همهمه منافقان که آهنگ او کرده بودند به گوش رسید. پیامبر(ص) خشمگین شد و به حذیفه دستور داد تا آنها را دور گرداند. حذیفه به جانب ایشان برگشت و با چوبی که در دست داشت به مرکب‌هاى آنها حمله کرد. آنها هم که مطمئن شده بودند رسول خدا از مکرشان آگاه شده به سرعت از گردنه پایین آمده و خود را میان مردم مخفی ساختند».(۱)

محافظان امام حسین(ع)
پس از مرگ معاویه، حاکم مدینه امام حسین(ع) را به کاخ خود فراخواند تا از ایشان برای یزید بیعت بگیرد. وقتی خبر این دعوت به امام رسید «… اشخاصی را به دنبال یاران و نزدیکانش فرستاد و بعد از نقل ماجرا به آنان فرمود: سلاح در زیر جامه‏ها پنهان داشته و بر در سراى ولید (حاکم مدینه) بنشینید؛ اگر صدای مرا شنیدید که بلند سخن مى‏گویم و شما را ندا مى‏دهم، بدون هیچ دستوری، خویش را به داخل خانه برسانید و اگر دانستید که کسى قصد من دارد، او را دفع کنید و هر کس که قصد هلاک من کرده باشد، او را بکشید و البته تا مطمئن نشدید که آنان قصد کشتن من را دارند؛ حرکتى نکنید. پس امام عصاى پیامبر را به دست گرفت و از خانه بیرون آمد و به همراه سی نفر نزد ولید رفت و بعد از رسیدن به آن‌جا آنچه گفته بود را مجدّداً تکرار کرد و فرمود که امیدوارم سالم به سمت شما برگردم …»(۲)

۱) واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق، مارسدن جونس، ج ۳، ص ۱۰۴۲ – ۱۰۴۳، بیروت، مؤسسة الأعلمی، چاپ سوم، ۱۴۰۹ق؛ صالحی دمشقی‏، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج ۵، ص ۴۶۶، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق؛ مقریزی، تقی الدین‏، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‏، تحقیق، نمیسی، محمد عبد الحمید، ، ج ۲، ص ۷۴، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.

۲) ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق، شیری، علی، ج ۵، ص ۱۳، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۱۱ق؛ سید بن طاوس، اللهوف فی قتلی الطفوف، ص ۲۲، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۴۸ش.

تصاویر زیر به مناسبت روز ولادت حضرت علی(ع) و روز پدر برگزیده شده است. این تصاویر حتی نه قطره بلکه ذره‌ایست از اقیاونوس بیکران پدرانی که عزیزترین‌هایشان را گذاشتند و جان دادند برای خدا.افتخاری میباشد در حد توان خود یادی کنیم از این مردان مرد که خود فرزندان حضرت روح الله(ره) بودند.

شعر زیر نیز از محمدرضا عبدالملکیان است که بی مناسبت با مطلب پیش رو نیست.

تو چرا می‏جنگی؟

پسرم می‏پرسد،

من تفنگم در مشت،

کوله ‏بارم بر پشت،

بند پوتینم را محکم می‏بندم

مادرم، آب و آیینه و قرآن در دست،

روشنی در دل من می‏بارد

پسرم بار دگر می‏پرسد،

که چرا می‏جنگی؟

با تمام دل خود می‏گویم:

تا چراغ از تو نگیرد دشمن …

شهید دکتر محمد حسین بهشتی

شهید سپهبد علی صیاد شیرازی

شهید مصطفی احمدی روشن

شهید حسن طهرانی مقدم

شهید مجید شهریاری

شهید احمد کشوری

فرزندان شهید اندرزگو در کنار مقام معظم رهبری

شهید محمد جهان آرا

شهید محمود کاوه

شهید احمد شاه مسعود

شهید داریوش رضایی نژاد

شهید مقاومت اسلامی لبنان حزب الله

شهید سید مرتضی آوینی

شهید یوسف کلاهدوز

شهید عماد فائز مغنیه(حاج رضوان)

شهید احمد شیرخانی

شهید اکبر شهریاری

شهید عباس بابایی

شهید علی کرم شفیعی

شهید احمد کاظمی

شهید حسین محمد عباس موسوی

شهید محمد ابراهیم همت

شهید محمد بروجردی

شهید عباس ورامینی

شهید مقاومت اسلامی لبنان حزب الله

شهید محمد بهرامی

شهید مقاومت اسلامی لبنان حزب الله

شهید محمد حسین تسخیری

شهید سید عباس موسوی

شهید سید محمود موسوی

شهید یحیی عبدالطبف عیاش

شهید جعفر زاده

شهید عباس دوران

شهید ولی‌الله فکوری

شهید سید مجتبی هاشمی

شهید حمید باکری

شهید مصطفی کاظمی از شهدای عزیز افغان

شهید لاجوردی

شهید مقاومت اسلامی لبنان حزب الله

شهید محمود رضا بیضایی

نجم الدین شریعتی: تا وقتی که تهیه کننده نیاید من هم دیگر به این برنامه نمی‌آیم/ رسایی: صداوسیما مِلک شخصی آقای ضرغامی و دیگر آقایان نیست که هرچه دلشان خواست بکنند.

بعد از انتشار مطالبی در مورد برکناری تهیه‌کننده برنامه «سمت خدا»، پربیننده‌ترین برنامه مذهبی رسانه‌ی ملی، به دلیل انتقاد کارشناسان این برنامه از سیاست‌های مدیران صداوسیما و شکل‌گیری جریانی در رسانه‌ها و افکار عمومی در انتقاد به اخراج نیروهای مومن از رسانه‌ی ملی، امروز(دوشنبه) نجم‌الدین شریعتی مجری برنامه «سمت خدا»- و یکی از سه مجری محبوب تاریخ شبکه سه به انتخاب مردم- نیز روی آنتن زنده به برکناری سیدعبدالمجید رکنی تهیه‌کننده این برنامه اشاره و تأکید کرد: «اگر تهیه‌کننده برنگردد من هم این برنامه را اجرا نمی‌کنم».

به گزارش “رجانیوز”، شریعتی در برنامه امروز «سمت خدا» با صراحت به این مسئله اشاره کرد که: «من همین جا اعلام می‌کنم تهیه کننده ما را از این برنامه برداشته‌اند و تا وقتی که او نیاید من هم دیگر به این برنامه نمی‌آیم.»

جز نجم‌الدین شریعتی حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد نیز که به عنوان یکی از کارشناسان این برنامه روزهای دوشنبه در این برنامه حضور دارد در برنامه امروز اعلام کرد که در صورت حذف تهیه‌کننده‌ی برنامه، کارشناسان حاضر در برنامه نیز دیگر روی آنتن نخواهند آمد: «باید این را بگویم که حتی به رکنی اجازه نمی‌دهند پایش را به استودیو بگذارد. تنشی در بین مسئولان صدا و سیما و تهیه‌کننده برنامه بوده و هر چه ما به مسئولان رو انداختیم آنها روی ما را زمین زدند. بنابراین اگر تهیه کننده و مجری برنامه برنگردد، ما کارشناس‌ها هم دیگر به این برنامه نخواهیم آمد.»

این درحالی‌ست که بعد از انتشار اخبار برکناری تهیه‌کننده برنامه پرمخاطب «سمت خدا» و ایجاد انتقادات فراوان در رسانه‌ها و افکار عمومی، محمودرضا منتظری مدیر روابط عمومی شبکه۳ در گفتگو با یکی از سایت‌ها، تمام این اتفاقات را تکذیب و اعلام کرده بود که: «درباره روند این برنامه اتفاق خاصی نیفتاده و اصلا دلیل برخی حواشی را نمی‌دانم. قرارداد رکنی به عنوان تهیه‌کننده برنامه با «سمت خدا» تمام شده و مدیریت نیز پذیرفته است. از طرفی خود آقای رکنی استعفایش را برای ادامه همکاری نوشته؛ در حالی که اکنون ادعا کرده که شبکه قصد برکناری یا اخراجش را دارد. این ادعا با این ۲ دلیلی که من عرض کردم دیگر محل اعراب ندارد. برگه استعفا او هم موجود است، رکنی اخراج نشده و باز هم برای مناسبت‌های دیگری مثل ماه رمضان به او برنامه خواهند داد. به هرحال هر مجموعه‌ای دنبال فکر و کار جدید با نیروهای تازه است.»

اما جز خداحافظی مجری و کارشناسان برنامه «سمت خدا» امروز حجت‌الاسلام رسایی از پیگیری تعطیلی این برنامه در مجلس شورای اسلامی خبر داد. رسایی در گفتگو با خبرگزاری دانشجو گفته است که: «قطعاً این موضوع را در کمیسیون اصل۹۰ پیگیری خواهیم کرد. صدا و سیما مِلک شخصی آقای ضرغامی و دیگر آقایان نیست که هر چه دلشان خواست بکنند. این که برنامه محبوب و مردمی مانند «سمت خدا» تنها به دلیل انتقادات حجت الاسلام و المسلمین ماندگاری به صدا و سیما تعطیل شود، این موضوع قابل بررسی و پیگیری است.»

این نماینده مجلس همچنین با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در حمایت از جریانات فرهنگی مومن و انقلابی به این نکته اشاره کرده است که: «برنامه «سمت خدا» برنامه ای بود که با فرمایش رهبر حکیم انقلاب مطابقت داشته و نمونه ای از یک برنامه جریان ساز اسلامی و انقلابی است و نمی بایست کار به اینجا کشیده می شد که برنامه به تعطیلی کشیده می شد.»

با این اوصاف به نظر می‌رسد در روزهای آینده باید منتظر اتفاقات بیشتری در مورد برنامه پرمخاطب و تاثیرگذار «سمت خدا» باشیم. چرا که قاعدتا بدون حضور رکنی- تهیه‌کننده برنامه- و همچنین مجری و کارشناسان دیگر این برنامه به روی آنتن نخواهد رفت و این موضوع اعتراضات بیشتر مردم، رسانه‌های جبهه انقلاب و نمایندگان مجلس را در پی خواهد داشت.