ریحانه الرسول

❔اخیرا برخی در سند زیارت عاشورا تشکیک وارد می کنند و می گویند سند معتبری ندارد ❕آیا براستی چنین است ❗️منظور از فرازی که می گوید خدایا اول و دوم و سوم و چهارمین کسی که به اهل بیت ظلم کرده اند لعنت کن چه کسانی هستند ❕ ?پاسخ? زیارت شریف عاشورا از جمله زیارات معتبری است که تمام علمای شیعه به خواندن آن مداومت داشته اند . ❕این زیارت شریف در کتب معتبر و مورد استناد زیر نقل شده است ؛ ?کامل الزیارات ص176 ?مصباح المتهجد ج2 ص773 ?المزار الکبیر ص480 ?المصباح کفعمی ص482 ?بحار الانوار ج98 ص291 ?زاد المعاد ص234 تمام روایاتی که در کتب معتبر ما نقل شده است صحیح می باشد مگر مواردی که خلاف دلیل قطعی از آیات قرآن و سنت تلقی می شود ، زیرا مبنای صحیح در صحت روایات ، اعتماد به روایات موثوق الصدوری است ، یعنی روایاتی که از هر طریقی برای انسان اطمینان به صدور آنها از معصوم حاصل می شود حجت و مورد استناد است ، مانند نقل علمای بزرگ در کتابهایشان و مشهور بودن نزد علما و موافقت مضامین آن با کتاب و سنت و … ?زیارت عاشورا مورد نقل علمای بزرگ در کتب معتبرشان قرار گرفته است و مضامین آن موافق آیات قرآن و سنت ائمه معصومین است ،این قرائن گواه کافی برای صحت آن تلقی می شود و دیگر نیازی به بررسی سندی ندارد ؛ ❕با این وجود نیز برخی علما این زیارت را از لحاظ سندی بررسی کرده اند و تصریح به صحت آن کرده اند ؛ ?رسائل و مقالات ، آیت الله سبحانی ، ج3 ص401 ❕اما این که منظور از اولی و دومی و سومی و چهارمی در این فراز از زیارت که می فرماید ؛ «خداوندا مخصوص گردان نخستین ستمگر را به لعنت من و آغاز کن بدان لعن اولی را و سپس دومی را و سومی و چهارمی را خدایا لعنت کن یزید را در مرتبه پنجم» ❔چه کسانی هستند ❕آیا خلفای ثلاثه و معاویه هستند یا غیر آنها ❗️ در تاریخ آمده است ؛ «چون دشمنان شیخ طوسی نزد خلیفه عباسی سعایت او را کردند و خلیفه منظور از این چهار نفر را که در زیارت عاشورا آمده است از شیخ پرسید ، شیخ پاسخ داد اشتباه به عرض شما رسانده اند ، مراد از اولی قابیل است که هابیل را به قتل رساند ، دومی قیدار پی کننده شتر صالح است ، سومی قاتل حضرت یحیی بن زکریا است و چهارمی ابن ملجم قاتل علی بن ابی طالب است» ?الاستبصار ج1 ص16 ترجمه المولف ،تحقیق موسوی ⚫️ این تفسیر بدون مستند روایی است و شیخ چون در معرض خطر بود ، از باب تقیه این تفسیر را بیان داشتند و ما نیز هر کجا تقیه اقتضای آن را داشت می توانیم این تفسیر را در مورد چهار ملعون زیارت بیان بداریم . ?اما حقیقت آن است که منظور از چهار ملعون مذکور روشن و واضح است . آنان همان کسانی هستند که در بخش دیگری از زیارت عاشورا از آنان چنین یاد شده است ؛ « خدا لعنت کند مردم و کسانی را که کنار زدند شما را از مقام مخصوصتان و دور کردند شما را از آن مرتبه هایی که خداوند آن رتبه ها را به شما داده بود » ?و آنان همان کسانی هستند که امام صادق همواره پس از نمازهایش آنها را لعن می کرد چنان که نقل شده است؛ « امام صادق در پایان نمازهای واجب همواره چهار نفر از مردان و چهار نفر از زنان را لعن می کرد و از آنان نام می برد ، چهار مرد ، فلانی ، و فلانی و فلانی و معاویه بودند و چهار زن ، فلانه و فلانه و هند و ام الحکم خواهر معاویه بودند » ?الکافی ج3 ص342 ?وسائل الشیعه ج6 ص462

بودند کسانی که بی خبر از آن حادثه بزرگ به کسب و کارشان مشغول بودند. بودند کسانی که حق را شناختند اما سر یاری کردن امام (ع) را نداشتند. بودند کسانی که از میانه راه بازگشتند. بودند کسانی که شبانه امام (ع) را ترک کردند.

بودند کسانی که تا ظهر عاشورا در جبهه امام(ع) جنگیدند اما گریختند. بودند کسانی که دنیایشان  را در سپاه یزید دیدند و به روی حجت خدا تیغ کشیدند. بودند کسانی که از سپاه یزید به سپام امام حسین (ع) شتافتند. و بودند کسانی که تا پای جان در راه امام (ع) جنگیدند و جاودانه شدند. و امروز کربلا هنوز کربلاست و هنوز تاریخ در ظهر عاشورا زنده است.

کربلا تنها آزمون مردمان عراق و شام و مدینه در سال 61 هجری نبود. صحرای کربلا وسعتی به اندازه زمین و آسمان دارد و عاشورا در هر لحظه از تاریخ در جریان است. هنوز دعوت امام پابرجاست: «من کان فینا باذلا مهجته و موطنا علی لقاء الله نفسه فلیرحل معنا»؛ آنکه قصد نثار خون خود در راه ما را دارد.

و طالب دیدار خداست با ما کوچ کند. چگونه با قافله کربلا همراه شویم؟ کربلا با عافیت طلبی بیگانه است و عافیت طلبان هرگز قدم به کربلا نگذاشتند. تشنگان دنیا نیز که محبت دنیا کر و کورشان کرده بود در چاه ابن زیاد افتادند. عده ای خیر خواهانه امام حسین (ع) را به صلح با یزید دعوت کردند و با امام راهی نشدند. آنها هم که از جان و مال و فرزندانشان بیمناک بودند بهانه ها تراشیدند تا بازگردند و… انتخاب با ماست که چگونه باشیم تا از قافله جا نمانیم.  

سید مهدی خدایی موج همراه

پیوند: https://article.tebyan.net/187422/%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D8%AB%D9%85-%D8%AA%D9%85%D9%91%D8%A7%D8%B1

میثم تمار

فرزند یحیی و از سرزمین «نهروان» که منطقه‌ای میان عراق و ایران است. بعضی او را ایرانی و از مردمان فارس دانسته‌اند».(1)

 لقب تمّار را از این جهت به میثم داده‌اند که وی در کوفه خرما فروش بود.(2)

ابن حجر عسقلانی می‌نویسد:

میثم برده زنی از بنی اسد بود . علی (علیه‌السّلام) او را خریداری کرد و آزاد نمود ولی او به گونه ای دیگر اسیر شد ، اسیر ولای علی و محبت و عشق او . وى شیفته آن بود که از محضر امیر مؤمنان على (علیه اسلام) علم و حکمت بیاموزد. از این رو دل و جان خود را دربست در اختیار معارف علوم علوى گذاشت. حضرت (علیه اسلام) نیز که او را لایق و با استعداد یافت, دانش و حکمت هاى فراوانى به وى آموخت, حتى برخى اسرار را که به هر کس نمى توان گفت و آگاهى از حوادث آینده و بلاها و فتنه هاى زمانه را در اختیار او گذاشت. از این رو میثم تمّار را (صاحب سرّ) امیر المؤمنین مى دانند.(3)

نحوه شهادت میثم تمار
پس از آن که ولایت کوفه به عبیدالله بن زیاد سپرده شد و او آهنگ کوفه نمود، هنگامی که می‌خواست وارد کوفه شود، پرچمش به درخت نخلی آویخت و پاره شد. او این اتّفاق را به فال بد گرفت و فرمان داد تا آن نخل را قطع کنند. مرد نجّاری آن نخل را خرید و آن را چهار پاره کرد. میثم می‌گوید: «به پسرم صالح گفتم: میخی آهنین بردار و نام من و پدرم را روی آن حک کن و آن را بر یکی از پاره‌های آن درخت بکوب. چند روز که از آن گذشت، گروهی از بازاریان کوفه نزد من آمدند و گفتند: ای میثم، برخیز و با ما بیا تا به نزد امیر عبیدالله بن زیاد برویم و نزد او از مسؤول بازار شکایت کنیم و از او بخواهیم تا او را عزل و شرّش را از سر ما کم کند و کسی غیر از او را بر ما بگمارد. میثم می‌گوید: هنگامی که نزد امیر آمدیم من سخنگوی آن گروه شدم. امیر کاملاً به سخن من گوش داد و از تواناییم در سخن دانی در شگفت شد. در این هنگام بود که عَمر و بن حُرَیث به عبیدالله بن زیاد گفت: امیر به سلامت باد! آیا این گوینده را می‌شناسی؟ عبیدالله گفت: مگر او کیست؟! عمرو بن حریث گفت: این میثم تمّار است؛ همان دروغ گوی دوستدار دروغگو…میثم می‌گوید: در این هنگام، امیر که نشسته بود کمر راست کرد و (روی به من نمود و) گفت: او چه می‌گوید؟! گفتم: دروغ می گوید. امیر به سلامت باد! بلکه من راستگوی دوستدارِ راستگو، علی بن ابی طالب، امیرِ بر حقّ مؤمنان هستم. عبیدالله بن زیاد (برآشفت و) به من گفت: یا از علی بیزاری می‌جویی و از بدی‌هایش می‌گویی و به عثمان ابراز دوستی می‌کنی و در فضایلش سخن می‌رانی و یا این دست‌ها و پاهایت را قطع و تو را مصلوب می‌کنم. در این لحظه میثم به گریه می‌افتد.

عبیدالله بن زیاد به رییس قوم میثم اصرار می‌کند و به او فشار می‌آورد که میثم را تحت پیگرد قرار دهد و او نیز بی درنگ به قادسیه، که در فاصلة یک منزلی کوفه است می‌رود و به محض این که میثم از مکّه باز می‌گردد او را دستگیر می‌کند.
 عبیدالله بن زیاد به او می‌گوید: از سخنی به گریه افتاده‌ای که هنوز عملی نشده؟! میثم پاسخ می‌دهد: والله که نه از این سخن می‌گریم و نه از عملی شدن آن؛ بلکه از این می‌گریم که (سال‌ها پیش) وقتی که سید و مولایم این (تصمیم تو) را به من خبر داد، در دلم شک افتاد. عبیدالله بن زیاد می‌گوید: مگر او به تو چه گفته بود؟ میثم پاسخ می‌دهد: روزی به در خانة او (یعنی امام علی) آمدم. اهل خانه به من گفتند: باور کن که او خوابیده است. من صدا زدم: بیدار شو. ای به خواب رفته! والله که محاسنت از خون سرت رنگین خواهد شد. حضرت از خواب بیدار شد و فرمود: راست می‌گویی و تو (نیز بدان که) والله، دست‌ها و پاها و زبانت قطع ‌شود و مصلوب ‌شوی. من گفتم: چه کسی با من چنین می‌کند ای امیر المؤمنین؟! حضرت فرمود: آن گستاخِ زنا زاده، آن پسرِ کنیزِ زناکار، عبیدالله بن زیاد تو را دستگیر (و با تو چنین می‌کند).

 پس از این سخنان میثم، عبیدالله بن زیاد با قلبی پُر کینه گفت: والله که دست‌ها و پاهایت را قطع می‌کنم، ولی زبانت را رها می‌کنم تا تو و مولایت را تکذیب کرده باشم. آن‌گاه به فرمان او دستها و پاهای میثم را قطع می‌کنند و سپس بیرونش می‌برند و مصلوبش می‌کنند. در همان حال، میثم تمّار شروع به گفتن فضائل علی علیه السلام برای مردم می‌کند. عمرو بن حریث به عبیدالله ابن زیاد خبر می‌دهد که اگر سخنان میثم ادامه پیدا کند، خوف شورش کوفیان می‌رود، لذا باید دستور بدهد تا زبانش را ببرند. عبیدالله نیز فرمان می‌دهد. مأمور نزد میثم می‌آید و می‌گوید:

ای میثم! او می‌گوید: چه می‌خواهی؟ مأمور می‌گوید: زبانت را بیرون بیاور که امیر به من فرمان داده تا آن را قطع کنم. میثم می‌گوید: مگر آن پسرِ کنیزِ زناکار گمان نکرده بود که من و مولایم را تکذیب می‌کند؟! بیا زبانم را بگیر و آن را قطع کن. آن مأمور زبان میثم را قطع می‌کند و میثم مدّتی در خون خود می‌غلتد تا آن که از دنیا می‌رود. صالح، فرزند او می‌گوید: چند روز بعد که از آن‌جا عبور می‌کردم، دیدم که پدرم بر همان پارة نخلی که آن میخ را بر آن کوفته بودم مصلوب شده است.(4)

نحوه دستگیری میثم تمّار

منابع تاریخی داستان شهادت او را یکسان روایت می‌کنند و تنها در کیفیت دستگیری او اختلاف دارند. اگر ما سه متن تاریخی نخست را مرور کنیم به دو گونه روایت بر می‌خوریم:

1. میثم با بازاریان کوفه نزد عبیدالله ابن زیاد می‌رود تا علیه مسؤول بازار شکایت کنند و از وی بخواهند او را بر کنار کند و شخص دیگری را به جای او بگمارد و هنگامی که میثم پیشاپیش آنان و به نمایندگی از آنها با عبیدالله سخن می‌گوید، او از سخندانیش در شگفت می‌شود. در این بین، عمرو بن حریث، عبیدالله را متوجّه می‌کند که او یکی از یاران علی علیه السلام است و عبیدالله نیز همان‌جا او را دستگیر می‌کند.

به فرمان ابن زیاد دستها و پاهای میثم را قطع می‌کنند و سپس بیرونش می‌برند و مصلوبش می‌کنند. در همان حال، میثم تمّار شروع به گفتن فضائل علی علیه السلام برای مردم می‌کند. عمرو بن حریث به عبیدالله ابن زیاد خبر می‌دهد که اگر سخنان میثم ادامه پیدا کند، خوف شورش کوفیان می‌رود، لذا باید دستور بدهد تا زبانش را ببرند.
2. عبیدالله بن زیاد به رییس قوم میثم اصرار می‌کند و به او فشار می‌آورد که میثم را تحت پیگرد قرار دهد و او نیز بی درنگ به قادسیه، که در فاصلة یک منزلی کوفه است می‌رود و به محض این که میثم از مکّه باز می‌گردد او را دستگیر می‌کند.

از این دو روایت، ظاهراً دومی صحیح است، البتّه اگر بپذیریم که او مناسک حج را تمام کرده و راهی که بیش از بیست روز زمان می‌برده تا کسی را به کوفه برساند، را با تلاش و بدون توقّف طی کرده و در عرض یک هفته خود را به کوفه رسانده باشد. در این صورت است که می‌‌توان گفت که میثم در قادسیه، به دست رییس قوم خود دستگیر می‌شود و او میثم را به نزد عبیدالله بن زیاد می‌برد و پس از آن گفتگویی که میانشان در می‌‌گیرد، به دستور عبیدالله به قتل می‌رسد،

 لیکن ابتدا او را به زندان می‌افکنند؛ زیرا ابراهیم بن محمّد ثقفی در «الغارات» می‌نویسد: «عبیدالله او و مختار بن ابی‌عبیده را به زندان افکند و در زندان، میثم تمّار به مختار گفت: تو به زودی آزاد می‌شوی و برای انتقام خون حسین قیام می‌کنی و همین کسی که قصد کشتن تو را دارد را می‌کشی.»(5)

مدتى پیکر پاک و مطهر میثم پس از شهادتش بر سر داربود. ابن زیاد براى اهانت‏ بیشتر به میثم اجازه نداد که بدن‏ مقدس او را فرود آورده و به خاک بسپارند به علاوه مى‏خواست ‏با استمرار این صحنه، زهر چشم بیشترى از مردم‏ بگیرد و به آنان بفهماند که سزاى مدافعان و پیروان‏على(علیه اسلام) چنین است، ولى غافل از آن بود که شهید، حتى پس از شهادتش هم، راه نشان مى‏دهد، الهام مى‏بخشد، امید مى‏آفریند و مایه ترس و تزلزل حکومتهاى جور و ستم است

پیکر مطهر وی چندی بعد توسط عده ای از علویان به طور مخفیانه پایین آورده شد و به طور ناشناس به خاک سپردندش ابن زیاد از جسم بی جان میثم هم در هراس بود دستور داد که هر طور شده جسد وی را بیابند اما به لطف خدا موفق نشدند .

مرقد میثم تمّار در چند صد متری مسجد کوفه و در کنار خیابان اصلی کوفه - نجف قرار دارد . بر روی قبر مطهر میثم ضریحی کوچک و بر بالای آن گنبدی آبی رنگ وجود دارد و گواه پیروزى حق و شاهد رسوایى و نابودى باطل است.

پی نوشت ها:

1-  محدثی / جواد / چاپ اوّل / ص 10

2-  میثم تمار / ص 10

3- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید /همان / ص292 ؛ رجال کشّى / ص 86

4. شریف رضی، خصائص الأئمّه، ص54

5. ابراهیم بن محمّد ثقفی، الغارات، ج2، ص796

 منبع:سایت تبیان

​رسول مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله):

روز غدیرخم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند بزرگ دستور داد، آن روز برادرم علی ابن ابی طالب را به عنوان پرچمدار امتم منصوب کنم، تا بعد از من مردم توسط او هدایت شوند، و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین برای آنان پسندید.

(امالی صدوق – ص 125 – ح 8)

امام جعفر صادق (علیه السلام)

روز غدیرخم عید بزرگ خداست، خدا پیامبری مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان، روز عهد و پیمان در زمین، روز پیمان محکم و حضور همگانی است.

وسائل الشیعه – 5 -224- ح1

امام کاظم (علیه السلام):

ولایت علی در کتابهای همه پیامبران ثبت شده است و هیچ پیامبری مبعوث نشده، مگر با میثاق نبوت محمد(صلی الله علیه و آله) و امامت علی (علیه السلام)

(سفینه البحار 2 – 691)

حضرت زهرا(سلام الله علیها)

خداوند پس از غدیر خم برای هیچ کس عذری نگذاشته است.

(مسائل الامامه – ص 38)

امام حسین (علیه السلام)

خداوند متعال، پیامبرش را به همه آداب تربیت کرد، وقتی که آن حضرت آن آداب را در روح و روان خود استوار ساخت، خداوند امر رهبری را به او واگذار نمود و خطاب فرمود: آنچه را پیامبر برای شما آورد بگیرید، و از آنچه شما را نهی کرد دوری نمایید. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نیز علی (علیه السلام) را به همه این آداب پرورش داد، وقتی که علی (علیه السلام) را در روح و روان خود استوار و محکم ساخت، مسئولیت امامت را به او واگذار کرد و در روز غدیر فرمود هرکه من مولی و رهبر اویم، پس علی مولی و رهبر اوست.

(موسوعه الامام علی ابن ابی طالب(علیه السلام) ج 2 – 232 و 233)

امام حسن مجتبی(علیه السلام)

مسلمانان پیامبر (صلی الله علی و آله) را دیدند و از او شنیدند آن هنگام را که دست پدرم را در روز غدیر خم گرفت و خطاب به آنها فرمود: کسی که من مولی و رهبر او هستم، پس علی مولی و رهبر اوست

شبهات_وهابیت  ?شیعیان علی را شجاع و پهلوان عرب میدانند، پس چرا درماجرای غصب خلافت و حمله به خانه اش، از همسر خوددفاع نکرد؟ يكى از مهمترين شبهاتى كه وهابي‌ها با تحريك احساسات مردم، به منظور انكار قضيه هجوم عمر بن خطاب و كتك زدن فاطمه زهرا سلام الله عليها مطرح مى‌كنند، اين است كه چرا اميرمؤمنان عليه السلام از همسرش دفاع نكرد؟ مگر نه اين كه او اسد الله الغالب و شجاع‌ترين فرد زمان خود بود و… عالمان شيعه در طول تاريخ از اين شبهه‌ پاسخ‌هاى گوناگونى داده‌اند كه به اختصار به چند نكته بسنده مى‌كنيم. ✅عكس العمل تند حضرت در برابر عمر بن خطاب: اميرمؤمنان عليه السلام در مرحله اول و زمانى كه آن‌ها قصد تعرض به همسرش را داشتند، از خود واكنش نشان داد و با عمر برخورد كرد، او را بر زمين زد، با مشت به صورت و گردن او كوبيد؛ اما از آن جايى كه مأمور به صبر بود از ادامه مخاصمه منصرف و طبق فرمان رسول خدا صلى الله عليه وآله صبر پيشه كرد. در حقيقت با اين كار مى‌خواست به آن‌ها بفهماند كه اگر مأمور به شكيبائى نبودم و فرمان خدا غير از اين بود، كسى جرأت نمى‌كرد كه اين فكر را حتى از مخيله‌اش بگذراند؛ اما آن حضرت مثل هميشه تابع فرمان‌هاى الهى بوده است. سليم بن قيس هلالى كه از ياران مخلص اميرمؤمنان عليه السلام است، در اين باره مى‌نويسد: عمرآتش طلبيد و آن را بر در خانه شعله ‏ور ساخت و سپس در را فشار داد و باز كرد و داخل شد! حضرت زهرا عليها السّلام به طرف عمر آمد و فرياد زد: يا ابتاه، يا رسول اللَّه! عمر شمشير را در حالى كه در غلافش بود بلند كرد و بر پهلوى فاطمه زد. آن حضرت ناله كرد: يا ابتاه! عمر تازيانه را بلند كرد و بر بازوى حضرت زد. آن حضرت صدا زد: يا رسول اللَّه، ابوبكر و عمر با بازماندگانت چه بد رفتار مى‌كنند»! علي عليه السّلام ناگهان از جا برخاست و گريبان عمر را گرفت و او را به شدت كشيد و بر زمين زد و بر بينى و گردنش كوبيد و خواست او را بكشد؛ ولى به ياد سخن پيامبر صلى الله عليه وآله و وصيتى كه به او كرده بود افتاد، فرمود: اى پسر صُهاك! قسم به آنكه محمّد را به پيامبرى مبعوث نمود، اگر مقدرّات الهى و عهدى كه پيامبر با من بسته است، نبود، مى‏دانستى كه تو نمى‏توانى به خانه من داخل شوى» ✅تسليم وصيت پيامبر اكرم (ص): اميرمؤمنان عليه السلام در تمام دوران زندگي‌اش، مطيع محض فرمان‌هاى الهى بوده و آن‌چه او را به واكنش وامى‌داشت، فقط و فقط اوامر الهى بود و هرگز به خاطر تعصب، غضب و منافع شخصى از خود واكنش نشان نمى‌داد. آن حضرت از جانب خدا و رسولش مأمور به صبر و شكيبائى در برابر اين مصيبت‌هاى عظيم بوده است و طبق همين فرمان بود كه دست به شمشير نبرد. امر دائر بود بين اين كه اميرمؤمنان عليه السلام اساس اسلام را حفظ نمايد و از حق خود بگذرد؛ يا اين كه بر آن عده اندك حمله نموده و آن‌ها را از دم تيغ بگذراند و در عوض دشمنان اسلام و منافقين با استفاده از اين فرصت اساس اسلام را به خطر بيندازند، اميرمؤمنان عليه السلام راه دوم را برگزيد و با اين فداكارى دين اسلام را براى هميشه حفظ و دشمنان اسلام را نا اميد كرد و به طور قطع اين تصميم عاقلانه‌تر بوده است. ✅در خطبه سوم نهج البلاغه مى‌فرمايد: در اين انديشه فرو رفته بودم كه: با دست تنها (با بى ياورى) به پا خيزم (و حق خود و مردم را بگيرم) و يا در اين محيط پر خفقان و تاريكيى كه پديد آورده‏اند صبر كنم، محيطى كه: پيران را فرسوده، جوانان را پير، و مردان با ايمان را تا واپسين دم زندگى به رنج وا مى‏دارد. ✅(عاقبت) ديدم بردبارى و صبر به عقل و خرد نزديكتر است؛ لذا شكيبائى ورزيدم؛ ولى به كسى مى‏ماندم كه: خاشاك چشمش را پر كرده، و استخوان راه گلويش را گرفته، با چشم خود مى‏ديدم، ميراثم را به غارت میبرند.  منابع:كتاب سليم بن قيس الهلالي، ص568 خطبه سوم نهج البلاغه