ریحانه الرسول

گام اول: قرآن به یک زبان دیگر است و ادبیاتی فوق‌العاده قوی دارد. ادبیات که می‌گویم تنها صرف و نحو و معانی و بیان و بدیع نیست؛ بلکه لغت به لغت قرآن جای دقت دارد. یک جا اگر بحث خشیت است، نمی‌توانید واژه «خشیت» را بردارید و به جایش واژه «خوف» بگذارید؛ یا اگر «خوف» آمده، نمی‌توانید به جای آن «رهبت» بگذارید. یعنی تک تک کلمه‌ها روی ظرافت است و ترکیب هایی بسیار عجیب و غریب دیده می‌شود. به عنوان کسی که شاید از جوانی خدا توفیق داده مرتب درگیر بحث تفسیر بوده‌ام، می‌گویم که ما پیدا نکردیم آیه قرآنی که بیانش غیرعادی نباشد و مسائل و نکات عجیب و غریبی در نحوه تعبیر آن نباشد. یعنی آدم می‌ماند که گویا همه جا مرا دعوت به تأمل کرده‌اند.

حضرت امیر (علیه السلام) می‌فرماید: «التمسوا غرائب القرآن»؛ سراغ چیزهای غریب و غیرعادی قرآن بروید. گاهی اوقات کلید بحث در آنجاست. کلید مطالبی که می‌خواهد بیان کند در آنجاست. همین چیزهای غیرعادی تو را می‌طلبد که به آنجا بروی.

بنابراین لازمه اینکه که بتوانید با آن متن ارتباط برقرار کنید، یک ادبیات خیلی قوی است. چیزی بیش از یک صرف و نحو قوی و بیش از یک معانی و بیان خوب. اینجا فقه اللغه هم لازم دارید و به مسائلی چون سبک‌شناسی، زیبایی شناسی و حتی تأملات آزاد ادبی نیز نیاز دارید. ما در بحث های تفسیری گاه به یک پیچیدگی‌ها و زیبایی‌های ادبی برمی‌خوردیم که شاید هنوز هم در این سنجشهای زیبایی‌شناسانه به این نکات توجهی نیست. مثلا می‌بینید در سوره‌ای به گونه‌ای از دنیا و آخرت سخن می‌گوید که گویا می‌خواهد این فاصله‌ها را بردارد. گویا راجع به یک فضا حرف می‌زند و می‌خواهد با نوع نثر و ادبیات جهنم و بهشت را با این دنیا ادغام کند.

در کتاب نقد و ادب دکتر مندور، (نمی‌دانم در متن یا حاشیه آن است که توسط دکتر شریعتی نوشته شده است) می‌گوید: طبق تحقیقات، همه جا آهنگ و موسیقی کلام قرآن کاملاً متناسب با محتواست. در ادبیات می‌گویند آهنگ یک کلام باید با محتوای آن هماهنگ باشد. فردوسی وقتی می‌گوید:

«به نام خداوند جان و خرد

کازین برتر اندیشه بر نگذرد»،

صدای توپ و تانک و چوب و چماق را می‌توان از آهنگ آن احساس کرد.
شما وقتی می‌خواهید با قرآن ارتباط برقرار کنید، در واقع می‌خواهید یک روش یاد بگیرید. روش تفسیر. روش برداشت مطلب از قرآن. یاد گرفتن یک روش به این نیست که در کلاسی شرکت کنید و استاد بگوید و شما گوش دهید. یاد گرفتن روش به این است که خودتان وارد کار شوید. در کلنجار رفتن، کار کردن، نوشتن و خط زدن، نوشتن و غلط گرفتنِ استاد، به تدریج یاد بگیرید. درست مثل زمانی که می‌خواهید رانندگی یاد بگیرید که تا یک بار اشتباه نکنید و به یک گوشه نزنید، رانندگی یاد نمی‌گیرید. بنابراین توانایی تفسیر مهارتی است که آرام آرام در جان آدم می‌نشیند. در گام سوم باید روش تفسیر را در کار کارگاهی طولانی یاد گرفت

حافظ که می‌خواند:

«نماز شام غریبان چو گریه آغازم

به مویه‌های غریبانه قصه پردازم»

این آهنگ با آن آهنگ فرق می‌کند. این آهنگ با محتوای خودش سازگار است؛ آن آهنگ هم با محتوای خودش سازگار است. اگر به زبان فردوسی بخواهید کلام حافظ را بگویید مایهء خنده است. بنابراین گام بزرگی که به خوبی باید برداشت ادبیات است.

گام دوم: قرآن مجموعه‌ای است که به روال معهود تنظیم نشده است. شما یک کتاب عادی مثلا یک کتاب در زمینهء علوم سیاسی را که باز می‌کنید، با فهرست منظم و منطقی مواجهید. یک دیباچه دارد؛ بعد از آن، فصل اول که مبادی بحث را بیان می‌کند؛ فصل دوم در باب تاریخچه پیدایش قدرت گفتگو می‌کند و …..
آیه الکرسی

اما قرآن اینگونه نیست؛ سوره اول سوره ستایش، سوره دوم سوره گاو، سوره سوم خانواده عمران، سوره چهارم زنان، سوره پنجم خوراکی و … . به دید بیرونی که نگاه کنید این فهرست، فوق العاده عجیب و غریب است. نوع چینش آیات هم همینطور است؛ یعنی اگر سورهء بقره است، در آن یک گفتگویی راجع به یک گاو است؛ ولی سوره اصلاً راجع به گاو نیست. یعنی نوع چینش به گونه‌ای است که اگر کسی می‌خواهد مطلب خاصی را از این کتاب در بیاورد، یک نوع احاطه به مجموعه می‌خواهد. از حضرت امیر علیه السلام می‌پرسند: یا علی شما از کجا می‌گویی اقل مدت حاملگی زن شش ماه است؟ حضرت دو آیه را می‌خواند. می‌فرماید: در یک آیه داریم «حَملُهُ و فِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهراً»؛ حاملگی و شیر دادن 30 ماه است. در یک آیه هم داریم که «وَالْوَالِدَاتُ یُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَیْنِ كَامِلَیْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن یُتِمَّ الرَّضَاعَةَ»؛ مادرانی که می‌خواهند شیر دادن را به فرزندان خود کامل سازند، دو سال تمام شیرشان بدهند ؛ یعنی 24 ماه،. 24 را از 30 کم کنیم می‌شود: 6 ماه.

ببینید از آیاتی که به نظر می‌آید هیچ ربطی به هم ندارند، حضرت چه نتیجه‌ای می‌گیرند! در حالی که این دو آیه در دو سوره متفاوت هستند. یکی در سوره بقره؛ دیگری در سوره احقاف. برای آنها که احاطهء به قرآن دارند، آیات دور از هم نیز می‌توانند کنار هم مطالب خیلی ظریفی را نتیجه دهند.

از امام می‌پرسند از کجا می‌گویید که دست دزد را از انگشتان باید قطع کرد، نه از مچ دست. می‌گوید: در قرآن آمده که «المساجد لله»؛ سجده‌گاه ها مال خداست. پس نمی‌توان جایی را که انسان با آن سجده می‌کند، قطع کرد. می‌بینید این استدلالها هرگز به ذهن ما خطور نمی‌کرد. لازمه این نوع استفاده از قرآن، احاطه به آیات قرآن است. شما می‌بینید زمانی که ائمه اطهار علیهم السلام یا پایین‌تر از آنها، علامه طباطبایی می‌خواهد راجع به چیزی حرف بزند، از گوشه و کنار قرآن آیات متعددی برای استدلال بر مطلبش ذکر می‌کند.

پس گام دومی که باید برداریم این است که با این متن مأنوس بشویم و بر آن تسلّط پیدا کنیم.

آنچه که تسلط را می‌آورد قرائت مستمر است.
پس گام دومی که باید برداریم این است که با این متن مأنوس بشویم و بر آن تسلّط پیدا کنیم. آنچه که تسلط را می‌آورد قرائت مستمر است

ما چون زیاد این متن را نمی‌خوانیم، خیلی با محتوایش آشنا نیستیم. حتی آنهایی هم که زیاد می‌خوانند، بسیاری از اوقات، معنای لغت را در آیه نمی‌دانند. هیچ وقت هم نمی‌روند نگاه کنند. به ثواب قرائتش بسنده می‌کنند. عبارتهای زیادی را در قرآن متوجه نمی‌شویم؛ ولی دنبال این هم نیستیم که این عبارتهای گنگ را برای خودمان معنا کنیم. یک بار باید این کار را بکنیم و از ابتدا تا انتهاء قرآن را عبارات مبهم و لغاتی را که معنای آنها را نمی‌دانیم، برای خود معنا کنیم.

گام سوم: شما وقتی می‌خواهید با قرآن ارتباط برقرار کنید، در واقع می‌خواهید یک روش یاد بگیرید. روش تفسیر. روش برداشت مطلب از قرآن. یاد گرفتن یک روش به این نیست که در کلاسی شرکت کنید و استاد بگوید و شما گوش دهید. یاد گرفتن روش به این است که خودتان وارد کار شوید. در کلنجار رفتن، کار کردن، نوشتن و خط زدن، نوشتن و غلط گرفتنِ استاد، به تدریج یاد بگیرید. درست مثل زمانی که می‌خواهید رانندگی یاد بگیرید که تا یک بار اشتباه نکنید و به یک گوشه نزنید، رانندگی یاد نمی‌گیرید.

بنابراین توانایی تفسیر مهارتی است که آرام آرام در جان آدم می‌نشیند. در گام سوم باید روش تفسیر را در کار کارگاهی طولانی یاد گرفت.

این سه گام، گامهایی است که برای کسب مهارت برداشت از قرآن لازم است طی شوند.
منبع: سایت لیلة القدر؛ نوشته حجت الاسلام دکتر امیر غنوی

امام زمان (عج) ویژگی های بسیار زیادی دارد. یکی از آن ها آگاهی از اوضاع و احوال شیعیان است؛ چرا که امام علم غیب دارد. پس حتماً امام زمان (ع) از مشکلات و ناراحتی هایی که برای منتظران و دوست دارانش می آید باخبر است. در روایات آمده است اعمال و رفتار ما بر امام (ع) عرضه می شود.[1] وقتی امام اعمال ما را می بیند، از اعمال خوب و شایسته خوش حال می شود و خدای ناکرده اگر گناهی از سوی ما سرزده باشد ناراحت می شود.[2] پس چه خوبست کارنامه ی خود را با رفتاری شایسته بیاراییم و مواظب باشیم خطا و لغزش در آن نباشد. اگر مشکلات ما از گناه باشد این به رفتار خودمان برمی گردد. توقع بی جایی است من خطا کنم و به دردسر بیفتم و از امام زمان توقع حل آن را داشته باشم؛ اما اگر تلاش کنم تا خوب باشم ولی از بد حادثه دچار مشکل شوم امام (ع) برای حل مشکل من چه عنایت هایی که نمی کند. او به خوبی می داند عاشقان چگونه روزگار سپری می کنند و در چه شرایطی قرار گرفته اند؛ از چه رنج می برند و به چه امیدی زندگی می کنند. او می داند تمام دل خوشی عاشقانش توجه آن ها به امام زمانشان است. او اشکی را که در فراق او می ریزند می بیند و آهی را که از سینه ای خسته و دلی شکسته برمی خیزد می شنود. از آن جا که امام رحمت واسعه ی الهی است برای دل جویی از شیفتگان و دلسوختگانش پیش از آن که از او خواسته شود دست به دعا برمی دارد! «عبدالله بن زیات» به امام رضا (ع) گفت: برای حل مشکلات من و خانواده ام دعا کنید. به او فرمود: تو گمان می کنی دعا ننموده ام؟ سپس درحالی که عبدالله بن زیات از این گفته ی امام متعجب شده بود فرمود: اعمال شما از خداوند متعال و ائمه (ع) مخفی نیست.[3] به یقین امام زمان (ع) نیز از اعمال و مشکلات ما خبر دارد و همانند جدش امام رضا (ع) مهربان است و برای حل مشکلات شیعه دعا می کند؛ به ویژه در زمان ما که منتظران، پناهی غیر از او ندارند. تنها کافی است باور کنی که او هرگز ما را فراموش نکرده است و اگر مشکلی وجود دارد که از آن رنج می بری، چه بسا صبر بر آن، بستر رسیدن به خیر فراوان و موقعیت بهتری باشد؛ و یا حکمتی در آن باشد که خدا می داند و ما از آن بی خبریم. این را هم بگویم هرچند حکمتی الهی، آن خورشید عالمتاب را پشت ابر غیبت قرار داده است اما غیبت آن حضرت هیچ گاه مانع آگاهی او از مشکلات ما نیست؛ چرا که او در بین ما زندگی می کند و دردآشنای جامعه است. او حتی با بعضی از مشکلات که ما از آن ها بی خبریم روبه رو است ولی باز هم بیش تر از ما به فکر ماست و برای حل مشکلات ما تلاش می کند. بررسی و مرور تاریخ نشان می دهد حوادث ناگواری برای شیعیان در طول تاریخ رخ داده که به دست امام عصر (ع) گره آن گشوده شده است. اگر عنایت های او شامل حال شیعیان نمی شد معلوم نبود آن ها در چه وضعی به سر می بردند ولی به برکت عنایت های امام زمان (ع) و به خاطر شفقت و مهربانی آن «میر مهر» لطف خداوند شامل دوست دارانش شده است. اگر به جز این بود، همان گونه که حضرت مهدی (ع) فرموده بلاهای بسیار زیادی بر شیعیان نازل می شد و دشمنان آن ها را از بین می بردند.[4] او آن قدر مهربان است که غم را برای هیچ یک از منتظران ظهورش نمی پسندد، بنابراین آن قدر به فکر ما هست که همیشه برای حل مشکلات ما تلاش کند تا به لطف او از شدت آن ها کاسته شود. راستی آیا ما برای کم شدن فاصله ی خویش با او و مشکلاتی که از طرف ما برای او به وجود می آید تلاش می کنیم؟ [1] .کلینی، اصول کافی، ج1، ص219، ح1. [2] . همان، ح3. [3] . همان، ح4. [4] . طوسی، الغیبة، ص286، ح245.

آنچه می‌خوانید گزیده‌ای از درس اخلاق آیت الله قرهی*، مدیر حوزه علمیه امام مهدی (عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) است که در مسجد حوزه علمیه یاد شده،واقع در حکیمیه پیرامون مقام والدین و ضرورت نکوداشت جایگاه آن‌ها، ایراد شده است.

در روایات اسلامی در رابطه با موضوع نیکی کردن این طور آمده است: «لِکُلِّ بِرٍّ بِرٍّ» یعنی برای هر نیکی در عالم، نیکی برتری وجود دارد؛ جهاد و شهادت فی سبیل‌الله مافوق تمام نیکی‌هاست و آن قدر باب مهمی است که خداوند فرمود: «فَتَحَلّی لِخاصَّةِ أولیائه» به این معنا که خداوند باب شهادت را فقط برای بندگان خاص خودش باز کرده است. شهادت اوج بندگی انسان است و تمام حضرات معصومین (ع) و حتی وجود مقدس صاحب‌الزمان (ع) به وسیله شهادت به محضر خدا رسیدند؛ و زمانی که قسّیسّین حضرت حق، محضر امام زمان (ع) را درک می‌کنند در رکاب ایشان به شهادت می‌رسند.

در روایت شریفی به نقل از پیامبر اسلام (ص) آمده است که روزی حضرت موسی‌بن‌عمران (ع) به خداوند عرضه داشت: خدایا حال دوستِ من که شهید شده، در عالم برزخ چگونه است؟ خداوند به حضرت موسی (ع) گفت: او در جهنم است؛ حضرت موسی (ع) با تعجب به خدا عرضه داشت خدایا مگر وعده نکرده‌ای که شهید با اولین قطره خونش به بهشت می‌رود و همه گناهانش آمرزیده می‌شود، خدا به حضرت موسی (ع) گفت: بله اما دوست تو اصرار به آزردن پدر و مادرش داشت و من عمل کسی را که بر پدر و مادرش ستم کند قبول نمی‌کنم، حتی با شهادت؛ بنابراین کسانی اسمشان در طومار شهداء نوشته می‌شود که عاق والدین نباشد.

روایتی از امام زین‌العابدین (ع) درکتاب رساله حقوق نقل شده است که ایشان فرمودند: «وَ اَمّا حَقُّ اَبیکَ فَتَعْلَمَ اَنَّهُ اَصْلُکَ وَ اَنَّکَ فَرْعُهُ وَ اَنَّکَ لَوْلاهُ لَمْ تَکُنْ، فَمَهْما رَاَیْتَ فی نَفْسِکَ مِمّا تُعْجِبُکَ فاعلمان اَباکَ اَصْلُ النِّعْمَهِ عَلَیْکَ فیهِ وَ احْمَدِ اللّهَ وَ اشْکُرْهُ عَلی قَدْرِ ذلِکَ» « و امّا حقّ پدرت را باید بدانی که او اصل و ریشه توست و تو شاخه او هستی، و بدانی که اگر او نبود تو نبودی، پس هر زمانی در خود چیزی دیدی که خوشت آمد بدان که از پدرت داری، زیرا اصل و اساس نعمت و خوشی تو، پدرت است، و خدا را سپاس بگزار و به همان اندازه شکر کن».

در قرآن کریم این طور آمده است که هر خوبی که به انسان می‌رسد از ناحیه خداوند متعال است اما هر عمل زشتی که به انسان می‌رسد نتیجه اعمال خودش است و اصل تمام خصلت‌های نیک در انسان از پدرش و به واسطه اوست بنابراین بر خدا و پدرت شکرگزاری کن و هیچ قوه و نیرویی جز از ناحیه خداوند نیست.

تجمل گرایی آغاز زندگی مشترک جوانان

تغذیه نسل امروز

نقش حیوانات در زندگی

معماری منازل

حیا و نجابت دختران

غیرت و مردانگی مردان

منبع:فرهنگ نیوز

امام حسن عسکری(ع) بر اساس روایت مورخان، در ماه ربیع الثانی، روز دهم(1) یا هشتم(2) یا چهارم(3) سال 232 (و به نقل خطیب(4) سال 231) چشم به جهان گشود و 28 سال زندگی کرد.(5)

القاب آن بزرگوار را «الصّامت»، «الهادی»، «الرفیق»، «الزّکی» و «النّقی» ذکر کرده‌اند؛ برخی از مؤرخان لقب «الخالص» را هم بر القاب آن حضرت افزوده‌اند، البته «ابن الرضا» عنوانی است که امام جواد و امام عسکری – علیهما‌السلام- هر دو به آن شهرت یافته‌اند.(6)

چنان که امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) به لقب عسکریین معروف شده‌اند، ناگفته نماند عسکر عنوان نامشهوری برای سامرا بوده است، همچنین نقش انگشتری امام عسکری(ع) به دو صورت «سبحان من له مقالید السموات والارض»(7) و «ان الله شهید» ذکر شده است.(8)

به مناسبت میلاد سراسر نور یازدهمین پیشوای شیعیان در ادامه چهار داستان از زندگانی این امام همام(ع) در ادامه می‌آید:

* ماجرای آن ماهی‌ که از اعماق زمین به دست یار امام حسن عکسری(ع) رسید

ابوجعفر طبری نقل کرد: روزی در محضر پر فیض امام حسن عسکری(ع) نشسته بودم، از حضرت تقاضا کردم و عرضه داشتم : یا بن رسول‌اللّه! چنانچه ممکن باشد یک معجزه خصوصی برای من ظاهر سازید؟ تا آن را برای دیگر برادران و دوستان هم مطرح کنم، امام(ع) فرمود: ممکن است طاقت نداشته باشی و از عقیده خود دست برداری، به همین جهت سه بار سوگند یاد کردم بر اینکه من ثابت و استوار خواهم ماند. پس از آن ناگهان متوجّه شدم که حضرت زیر سجّاده خود پنهان شد و دیگر او را ندیدم، چون لحظه‌ای از این حادثه گذشت، حضرت ظاهر شد و یک ماهی بزرگی را که در دست خود گرفته بود به من فرمود: این ماهی را از عمق دریا آورده‌ام و من آن ماهی را از حضرت گرفتم و رفتم با عده‌ای از دوستان طبخ کرده و همگی از آن ماهی خوردیم که بسیار لذیذ بود.(9)

*علت تفاوت ارث زن و مرد از منظر امام عسکری(ع)

شخصی به نام فهفکی که اشکال تراشی‌های ابن ابی العوجاء یکی از دانشمندان معروف مادی عصر امام صادق(ع) در ذهن او نیز راه یافته بود، به حضور امام حسن عسکری(ع) آمد و پرسید: چرا در اسلام، سهم ارث زن نصف سهم مرد است؟ آیا چنین قانونی، یک نوع زورگویی به زن بینوا نیست؟ امام حسن عسکری(ع) فرمود: برای زن جهاد واجب نیست و تأمین معاش شوهر، واجب است (بنابراین در امور دیگری مخارج سنگینی بر عهده مرد است، نه بر عهده زن).

فهیفکی می‌گوید: پیش خود(در ذهنم) گفتم: ابن ابی العوجاء به من گفت: همین سؤال را از امام صادق(ع) کردم، او نیز چنین جواب داد، ناگاه امام حسن عسکری(ع) به من رو کرد و فرمود: آری! این سؤال از ابن ابی العوجاء است و جواب ما یکی است و همه ما امامان به همدیگر مربوط و مساوی هستیم.(10)

* ماجرای پرداخت بدهی یار امام عسکری(ع) به روش عجیب

یکی از اصحاب و دوستان امام حسن عسکری(ع) به نام ابوهاشم جعفری حکایت کرد: روزی امام(ع) سوار مرکب سواری خود شد و به سمت صحرا و بیابان حرکت کرد و من نیز همراه حضرت سوار شدم و به راه افتادم و حضرت جلوی من حرکت می کرد، چون مقداری راه رفتیم ناگهان به فکرم رسید که بدهی سنگینی دارم و بدون آنکه سخنی بگویم، در ذهن و فکر خود مشغول چاره‌اندیشی بودم.

در همین بین امام(ع) متوجه من شد و فرمود: ناراحت نباش، خداوند متعال آن را اداء خواهد کرد و سپس خم شد و با عصایی که در دست داشت، روی زمین خطی کشید و فرمود: ای ابوهاشم! پیاده شو و آن را بردار و ضمناً مواظب باش که این جریان را برای کسی بازگو نکنی، وقتی پیاده شدم، دیدم قطعه‌ای طلا داخل خاک‌ها افتاده است، آن را برداشتم و در خورجین نهادم و سوار شدم و به همراه امام(ع) به راه خود ادامه دادم، باز مقدار مختصری که رفتیم، با خود گفتم: اگر این قطعه طلا به اندازه بدهی من باشد که خوب است، ولی من تهیدست هستم و توان تامین مخارج زندگی خود و خانواده‌ام را ندارم، مخصوصاً که فصل زمستان است و اهل منزل آذوقه و لباس مناسب ندارند، در همین لحظه بدون آنکه حرفی زده باشم، امام(ع) مجدداً نگاهی به من کرد و خم شد و با عصای خود روی زمین خطی کشید و فرمود: ای ابوهاشم! آن را بردار و این اسرار را به کسی نگو، پس چون پیاده شدم، دیدم قطعه‌ای نقره روی زمین افتاده است، آن را برداشتم و در خورجین کنار آن قطعه طلا گذاشتم و سپس سوار شدم و به راه خود ادامه دادیم، پس از اینکه مقداری دیگر راه رفتیم، به سوی منزل بازگشتیم و امام عسکری(ع) به منزل خود تشریف برد و من نیز رهسپار منزل خویش شدم.

بعد از چند روزی طلا را به بازار برده و قیمت کردم، به مقدار بدهی‌هایم بود -نه کم و نه زیاد- و آن قطعه نقره را نیز فروختم و نیازمندی‌های منزل و خانواده‌ام را تهیه و تأمین کردم.(11)

*نامه‌ای که امام حسن عسکری(ع) برای مردم قم نوشت

در زمان امام حسن عسکرى(ع) شخصى به نام «ابن بغا» بود، او از طاغوت‌هاى زمان بود و یکى از فرماندهان بنى عباس به شمار مى‌رفت، بسیارى از بیگناهان را کشت و هرگز از جنایت و ستمگرى دریغ نورزید. متون تاریخى حکایات غریبى از او نقل کرده‌اند از آن جمله آمده است: حکام بنى‌عباس او را به قم فرستادند تا مردم قم را گوش مالى دهد، او پیش از ورود به قم به یکى از شهرها رفته بود و با مردم آن شهر جنگید و بر آن‌ها مسلط شد و سه روز شهر را براى سپاه خود مباح اعلام کرد!

ماجرا گذشت تا اینکه متوکل عباسى در زمان امام حسن عسکرى(ع)، ابن بغا را به قم فرستاد، بنا به نقل تاریخ، مردم قم به امام حسن عسکرى(ع) عرض حال کردند و گفتند: اى فرزند رسول خدا! اگر «ابن بغا» به قم برسد هیچ چیزى را سالم نخواهد گذاشت، زیرا با آمدن به شهر قم، مردم را از دم تیغ گذرانده، به نوامیس مردم دست اندازى کرده، دارایى‌هاى مردم را غارت کرده و مزارع را به آتش مى‌کشد و جز جنایت کار دیگرى صورت نمى‌دهد.

تفرشی نویسنده «نقد الرّجال» در این باره می‌نویسد: پس از بیداد موسی بن بغا به مردم قم، آنان به ساحت مقدس امام عسکری(ع) متوسل شدند و از آن حضرت خواستند تا دعایی به آن‌ها یاد دهد و شر آن ستمگر را از آنان رفع کند…

همچنین در بحارالانوار نقل شده است که حضرت(ع) دعایی بسیار طولانی به آنان آموخت که در قنوت نمازهای خود ـ خصوصاً نماز وترـ بخوانند تا خداوند شرّ آن ستمگر را برطرف کند:

«اَللّهُمَّ وَ لاتَدَعْ لِلْجَوْرِ دَعامَةً اِلاّ قَصَمْتَها وَ لا جُنَّةً اِلاّ هَتَکْتَها، وَ لا کَلِمَةً مُجْتَمِعَةً اِلاّ فَرَّقْتَها… اَللّهُمَّ فَکَوِّرْ شَمْسَهُ، وَ حَطِّ نُورَهُ، وَ اَطْمِسْ ذِکْرَهُ، وَ ارْمِ بِالْحَقِّ رَأْسَهُ، وَ فَضِّ جُیُوشَهُ، وَ ارْعَبْ قُلُوبَ اَهْلِهِ…»(12)

همچنین در مناقب آل ابیطالب(ع) نوشته شده است که امام حسن عسکری(ع) در نامه‌ای برای اهل قم از خداوند متعال برای آنان آرزوی رحمت، عمر طولانی، رشد و هدایت کردند:

«أَنَّ اللّهَ تَعالی بِجُودِهِ وَ رَأْفَتِهِ قَدْ مَنَّ عَلی عِبادِهِ بِنَبیِّهِ مُحَمَّدٍ بَشیراً وَ نَذیراً وَ وَفَّقَکُمْ بِقَبُولِ دینِهِ وَ اَکْرَمَکُمْ بِهِدایَتِهِ وَ غَرَسَ فی قُلُوبِ اَسْلافِکُمُ الْماضِینَ رَحْمَةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ وَ اَصْلابِکُمُ الْباقینَ تَوَلّی کِفایَتَهُمْ وَ عَمَّرَهُمْ طَویلاً فی طاعَتِهِ، حُبَّ الْعِتْرَةِ الْهادِیَةِ فَمَضی مَنْ مَضی عَلی وُتَیْرَةِ الصَّوابِ وَ مِنْهاجِ الصِّدْقِ وَ سَبیلِ الرَّشادِ».(13)

خداوند متعال با وجود لطف و عناتیش، با فرستادن پیامبر اسلام(ص) به عنوان مژده بخش و هشدار دهنده بر مردم منت نهاد و شما را به پذیرش دینش توفیق داد و با هدایتش گرامی داشت و بذر محبت و دوستی خاندان پیامبر(ص) را در قلوب گذشتگان و آیندگان شما در سرزمین اطاعتش کاشت، آن‌ها که از میان شما رفتند به نجات و سعادت رسیدند و میوه‌های کردار نیک خود را چیدند و به پاداش اعمالشان نایل شدند. ای مردم! همواره اراده و نیت ما، استوار و محکم است و روان ما به افکار نیک و پاک شما آرام است و پیوند قرابت بین ما و شما پرتوان است که چنین پیوندی از سفارش‌های گذشتگان ما و شما است، پیمانی است که بر عهده جوانان ما و پیران شما برقرار است و همواره با اعتقاد واحد و به هم پیوستگی محکم هستیم، چرا که خداوند این ارتباط تنگاتنگ و ناگسستنی را بین ما برقرار کرده است.

امام(ع) در این نامه‌ در پرتو دعای خود مردم قم، گذشتگان و آیندگانشان را مشمول لطف خویش قرار دادند و زندگی سرشار از صفا و معنویت را برای آنان در سایه‌سار امامت و عترت در پیمودن منهج پارسایی و امامت خواستار شدند.

*پی‌نوشت‌ها:

1- مسار الشیعه، ص 30

2- اعلام الوری، ص 367.

3- مصباح کفعمی، ص 530.

4- تاریخ بغداد، ج 12، ص 57.

5- کافی،‌ج 1، ص 503.

6- وفیات الاعیان، ج 2، ص 94؛ الائمه الاثنی عشر، ابن طولون، ص 113.

7- نورالابصار، ص 166.

8- بحار الانوار، ج 50، ص 238.

9- چهل داستان و چهل حدیث از امام حسن عسکری(ع)، عبدالله صالحی

10- داستان‌های شنیدنی از چهارده معصوم(ع)، محمد محمدی‌اشتهاردی

11- چهل داستان و چهل حدیث از امام حسن عسکری(ع)، عبدالله صالحی

12- بحارالانوار، ج 85، ص 229 و 230.

13- 51. همان، ج 50، ص 317، ح 14/ مناقب آل ابیطالب(ع)، ج 4، ص 425/ الکنی والالقاب، شیخ عباس قمی، ج 3، ص 71/ معادن الحکمهٔ فی مکاتیب الائمّه، فیض کاشانی، ص 264.