امام باقر علیه السلام فرمود: مردی در بصره در حضور امیرالمؤمنین علیه السلام برخاست و گفت: یا امیرالمؤمنین، حال برادران دینی را به ما خبر ده، حضرت فرمود: برادران دو دسته‌اند: برادران مورد اعتماد و برادران خنده رو. برادران مورد اعتماد، پناهگاه و بال و اهل و مال تو هستند. پس هر گاه به برادرت اعتماد پیدا كردی، مال و جانت را در اختیار او قرار ده، و با دوستان صمیمی او، صمیمی باش، و با دشمنانش، دشمنی كن و راز و عیبش را بپوشان و نیكیش را ظاهر ساز و بدان ای پرسش كننده كه اینگونه دوستان از كبریت احمر نادرترند.

اما برادران خنده روی تو، كسانی هستند كه در كنار آنها، خوش و شاد هستی، پس دوستی خود را از آنها قطع نكن و بیش از این هم از آنها توقع نداشته باش و از خوشرویی و شیرین زبانی خود آنها را برخوردار كن،‌ تا آنجا كه آنها تو را برخوردار می‌كنند.1

امام صادق علیه‌السلام در این باره به نقل از امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: بر تو باكی نیست كه اگر با شخص خردمند همنشین شوی، هر چند كه كرم او را نپسندی، ولی از خرد او سود ببر، و از اخلاق بدش بپرهیز، و هیچ گاه همنشینی با شخص كریم را از دست مده، اگر چه از خرد او سودی نبردی، بلكه با عقل خویش، ‌از كرم او استفاده كن و تا می توانی از همنشینی با شخص پست و بی خرد پرهیز كن.2
امام صادق علیه السلام فرمودند: سه چیز است كه همواره كمیاب است: برادری در راه خدا، و زوجه صالحه مهربانی كه شوهر خود را در امر دین یاری كند، و فرزند عاقل. كسی كه یكی از این سه را دارا باشد، به خیر و صلاح دنیا و آخرت نائل گشته، و نصیب فراوان و حظ كامل در دنیا برده است.
دوستی صمیمانه

و در روایت دیگری امام صادق علیه السلام فرمود: دوستی جز با اجرای حدودش نمی‌باشد. پس هر كس كه در او آن شرایط یا پاره‌ای از آنها باشد، ‌او را دوست خود بدان و كسی كه هیچ یك از آن شرایط را نداشته باشد، او را دوست خود مدان. شرط نخست این كه نهان و عیانش برای تو یكسان باشد، دوم این كه زینت تو را زینت خود داند، ‌و زشتی تو را زشتی خود شمرد، ‌سوم این كه ریاست و دارایی حالش را نسبت به تو تغییر ندهد، چهارم این كه از آنچه توانایی دارد نسبت به تو دریغ نكند، و شرط پنجم كه همه این چهار صفت را در خود دارد، این كه هنگام بیچاره‌گی و پیشامدهای ناگوار تو را رها نكند.3

و همچنین امام صادق علیه السلام فرمودند: سه چیز است كه همواره كمیاب است: برادری در راه خدا، و زوجه صالحه مهربانی كه شوهر خود را در امر دین یاری كند، و فرزند عاقل. كسی كه یكی از این سه را دارا باشد، به خیر و صلاح دنیا و آخرت نائل گشته، و نصیب فراوان و حظ كامل در دنیا برده است.

از برادری و رفاقت كسی كه از روی طمع یا ترس یا برای خوردن و آشامیدن با تو رفیق و برادر می‌شود، پرهیز كن. و كوشش كن كه برادری از پرهیزكاران با حقیقت پیدا كنی، اگر چه در طلب او در تاریكیهای زمین بگردی و عمرت را در طلب او از بین ببری. زیرا كه پروردگار متعال پس از انبیاء و اوصیاء، افرادی برتر از پرهیزكاران نیافریده است، و خداوند متعال به هیچ بنده‌ای نعمت و توفیقی چون درك مصاحبت چنین اشخاصی عطا نكرده است . خداوند متعال می‌فرماید: دوستان مهربان در روز قیامت دشمنان همدیگر می‌شوند، مگر آنان كه پرهیزكار باشند.4


[1] .اصول كافی، ج 2، با المؤمن صنفان، ‌ص 248 .

[2] .اصو ل كافی، ج 2، كتاب المعاشره ، ص 638 ‌.

[3] . اصو ل كافی، ج 2، كتاب عشره، ص 639 .

[4] . مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه، ‌شرح عبدالرزاق گیلانی .